Wybór odpowiedniego psychoterapeuty jest kluczowym krokiem na drodze do poprawy zdrowia psychicznego. W Polsce liczba specjalistów zajmujących się zdrowiem psychicznym rośnie, co zwiększa dostępność pomocy, ale jednocześnie stawia przed pacjentami wyzwanie związane z wyborem odpowiedniego terapeuty. Jak znaleźć dobrego psychoterapeutę lub psychologa, który skutecznie wesprze proces zdrowienia? W tym artykule znajdziesz najważniejsze wskazówki, które pomogą Ci dokonać świadomego wyboru.
Na początku warto zrozumieć różnicę między psychologiem a psychoterapeutą.
Psycholog to osoba, która ukończyła studia psychologiczne i uzyskała tytuł magistra psychologii. Psycholodzy zajmują się diagnozą, poradnictwem psychologicznym oraz prowadzeniem badań. Mogą również udzielać wsparcia emocjonalnego i pomóc w radzeniu sobie z trudnościami życiowymi, ale nie zawsze są przygotowani do prowadzenia psychoterapii.
Psychoterapeuta z kolei to specjalista, który ukończył całościowe szkolenie w zakresie psychoterapii, które obejmuje intensywną naukę teorii psychoterapeutycznych, praktykę kliniczną oraz superwizję. Oznacza to, że praca psychoterapeuty jest regularnie monitorowana przez bardziej doświadczonych psychoterapeutów.
Kolejną ważną kwestią, którą warto rozważyć, aby zapewnić sobie odpowiednią jakość pomocy psychologicznej, są odpowiednie kwalifikacje. Jak sprawdzić uprawnienia psychologa/psychoterapeuty?
Dobry psycholog powinien posiadać tytuł magistra psychologii z akredytowanej uczelni, może także być członkiem uznanych organizacji, takich jak Polskie Towarzystwo Psychologiczne (PTP).
Dobry psychoterapeuta powinien ukończyć specjalistyczne, kilkuletnie szkolenie w zakresie psychoterapii i regularnie uczestniczyć w superwizjach. Superwizja jest procesem, w którym terapeuta omawia swoje przypadki z bardziej doświadczonym specjalistą, co pozwala mu lepiej rozumieć i radzić sobie z trudnymi sytuacjami w pracy z pacjentami.
Pamiętaj - jako pacjent masz prawo poprosić o przedstawienie dokumentów potwierdzających kwalifikacje, takich jak dyplomy, certyfikaty ukończenia kursów oraz zaświadczenia o odbytych szkoleniach i superwizjach.
Według badań kluczowe cechy dobrego psychologa i psychoterapeuty to:
Empatia - zdolność do zrozumienia i odczuwania emocji oraz doświadczeń drugiej osoby. Pozwala ona psychoterapeucie wejść w przeżycia pacjenta, co jest kluczowe, aby stworzyć atmosferę zaufania i zrozumienia. Empatyczny terapeuta jest w stanie dostrzec niuanse w wypowiedziach i zachowaniach pacjenta, co może prowadzić do lepszego zrozumienia źródeł problemów i skuteczniejszego ich rozwiązania.
Cierpliwość - proces psychoterapii często bywa długotrwały, a zmiany w psychice i zachowaniach pacjenta nie następują z dnia na dzień; wymagają one czasu, zaangażowania i systematyczności. Cierpliwy terapeuta potrafi zrozumieć, że każdy pacjent ma swój własny rytm pracy nad sobą i nie naciska na zbyt szybkie postępy. Umiejętność cierpliwego towarzyszenia pacjentowi w jego drodze buduje stabilność w relacji terapeutycznej, co jest kluczowe dla trwałych efektów terapii.
Umiejętność aktywnego słuchania - aktywne słuchanie to więcej niż tylko słyszenie słów, które wypowiada pacjent. To pełne zaangażowanie w proces komunikacji, w którym terapeuta zwraca uwagę na treść, ton głosu, mimikę i język ciała pacjenta. Umiejętność aktywnego słuchania pozwala terapeucie lepiej zrozumieć, co pacjent naprawdę próbuje przekazać, nawet jeśli jest to niewyrażone wprost. Dzięki temu terapeuta może zadać właściwe pytania, które pomogą pacjentowi głębiej zrozumieć swoje problemy i emocje.
Przed rozpoczęciem terapii bardzo istotne jest również zrozumienie własnych oczekiwań jest – czy celem jest wyleczenie zdiagnozowanych zaburzeń, poprawa codziennego funkcjonowania, rozwiązanie konkretnych problemów, czy głębsze zrozumienie siebie.
Przykładowo, osoba cierpiąca na stany lękowe może szukać terapii skoncentrowanej na konkretnych technikach radzenia sobie z lękiem, podczas gdy ktoś zainteresowany głębszym samopoznaniem i rozwojem osobistym może preferować podejście, które pozwala na eksplorację wewnętrznych konfliktów i ich wpływu na obecne życie. Bardzo dobry psycholog/psychoterapeuta powinien wspierać pacjenta w precyzowaniu celów i dostosować terapię do ich realizacji.
Pytanie, jak wybrać psychoterapeutę, powinno obejmować również analizę jego metod terapeutycznych i dopasowanie ich do osobistych potrzeb. Psychoterapeuci stosują w swojej pracy różne podejścia terapeutyczne, takie jak:
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – zwraca uwagę na powiązania między myślami, emocjami i zachowaniami pacjenta. Skuteczna w leczeniu depresji i lęków.
Psychoterapia psychodynamiczna – koncentruje się na analizie emocji i konfliktów wewnętrznych.
Terapia humanistyczna – oparta na założeniu, że każdy człowiek posiada w sobie zdolność do samodzielnego rozwiązywania problemów, a rola terapeuty polega na wspieraniu pacjenta w odkrywaniu tych zdolności.
Psychoterapia Gestalt - koncentruje się na doświadczaniu teraźniejszości i odkrywaniu, jak pacjent interpretuje swoje doświadczenia.
Terapia systemowa - szczególnie użyteczna w pracy z rodzinami i parami, ponieważ patrzy na jednostkę w kontekście systemów, do których należy.
Czynniki takie jak wiek, płeć i doświadczenie terapeuty mogą wpływać na wybór odpowiedniego specjalisty. Niektóre osoby mogą preferować psychoterapeutę określonej płci ze względu na poczucie komfortu i bezpieczeństwa podczas sesji.
Doświadczenie terapeuty jest istotne, gdyż terapeuta z wieloletnią praktyką może być lepiej przygotowany do radzenia sobie z różnorodnymi przypadkami. Warto jednak pamiętać, że młodsi terapeuci często mają świeższe podejście do nowych metod terapeutycznych, co również może być korzystne dla pacjenta. Wybór powinien więc być dobrze przemyślany i dostosowany do indywidualnych preferencji.
Pierwsza sesja to kluczowy moment, w którym pacjent ma możliwość oceny, czy dany terapeuta jest odpowiednią osobą do poprowadzenia jego psychoterapii. Oto kilka pytań, które warto sobie zadać po pierwszej sesji:
Czy czułem się komfortowo w obecności psychoterapeuty?
Czy psychoterapeuta wykazał się empatią i zrozumieniem moich problemów?
Czy jego styl pracy odpowiada moim oczekiwaniom?
Jeśli odczuwasz opór lub masz wątpliwości co do skuteczności sesji, warto porozmawiać o tym z terapeutą. Opór może być naturalnym elementem terapii, a jego omówienie może prowadzić do pogłębienia relacji terapeutycznej i zwiększenia efektywności pracy.
Wybór odpowiedniego psychoterapeuty to kluczowy krok w dbaniu o zdrowie psychiczne. Pamiętaj, aby zwrócić przy tym uwagę na kompetencje, cechy psychologa czy psychoterapeuty, podejście terapeutyczne oraz swoje potrzeby.
Na platformie Pleso znajdziesz psychologów online z wieloletnim doświadczeniem, którzy mogą pomóc Ci w rozwiązywaniu różnorodnych problemów. Skorzystaj z naszego testu, aby zidentyfikować swoje potrzeby i pozwól algorytmowi dobrać najlepszego psychologa lub psychoterapeutę dla Ciebie.
Autor - mgr Katarzyna Grad
Psychoterapeuta pleso
Pani Katarzyna jest psychologiem, która pomoże Ci poradzić sobie ze stresem, lękami, traumami i nadużyciami. Ponadto rozwiążesz z nią takie problemy jak trudności związane z relacjami czy trudności w identyfikowaniu, wyrażaniu i regulowaniu swoich emocji. W swojej pracy korzysta z metod psychoterapii Gestalt. Wykorzystuje także elementy arteterapii i psychodramy. Psychoterapeuta pracuje z dorosłymi i młodzieżą od 15 roku życia za umowy obecności rodzica na początku pierwszej sesji. Doradza klientom ze zdiagnozowanymi chorobami psychicznymi oraz o skłonnościach samobójczych. Cechą charakterystyczną terapii z Panią Katarzyną jest to, że dużo słucha, moderuje rozmowę, wykorzystuje w swojej pracy metody twórcze, zachęca do samodzielnego poszukiwania rozwiązań, skupia się na głębokich procesach i doświadczeniach.