Inteligencja emocjonalna to pojęcie, które w ostatnich latach zyskało na popularności, zarówno wśród naukowców, jak i praktyków z różnych dziedzin. W psychologii ten termin pojawił się w latach dziewięćdziesiątych, dzięki badaczom, którzy przyczynili się do rozpowszechnienia tej koncepcji
W literaturze inteligencja emocjonalna definiowana jest różnorako. Według badań jej wysoki poziom ułatwia nam myślenie, zrozumienie emocji i zdobywanie wiedzy emocjonalnej. To natomiast prowadzi do lepszej regulacji emocji i rozwoju emocjonalnego oraz intelektualnego
Obecnie istnieje kilka narzędzi do pomiaru inteligencji emocjonalnej, dzięki którym możemy określić u siebie jej poziom. Jednak wypełnienie kwestionariusza nie jest konieczne do tego, aby świadomie podjąć działania, zmierzające do dalszego rozwijania tego obszaru inteligencji
Przyglądając się aktualnym badaniom naukowym, możemy dowiedzieć się, że istnieje powiązanie między poziomem inteligencji emocjonalnej a sukcesem zawodowym, zdrowiem psychicznym, jakością relacji międzyludzkich czy zdolnością do radzenia sobie ze stresem. Daniel Goleman – jeden z prekursorów badań nad tym zjawiskiem – wykazał, że osoby, które mają wyższy poziom inteligencji emocjonalnej, są lepszymi liderami, mają lepsze wyniki w pracy oraz częściej osiągają sukcesy zawodowe. Marc Brackett razem z innymi badaczami natomiast wykazali, że inteligencja emocjonalna jest związana z lepszym zdrowiem psychicznym i mniejszą podatnością na depresję
Rozwijanie inteligencji emocjonalnej to proces, który wymaga czasu i praktyki. Istnieje jednak wiele sposobów, aby poprawić swoje umiejętności emocjonalne
Na początku warto skupić się na własnej samoświadomości. Możemy zacząć obserwować emocje, jakie się pojawiają w odpowiedzi na różne sytuacje. Bardzo ważne jest też, aby przy okazji zastanowić się nad naszymi reakcjami wynikającymi z pojawiających się emocji. Obserwacje te dostarczą nam wiedzy na temat tego, czy odpowiednio regulujemy nasze emocje i czy reagujemy impulsywnie. Ponadto dostarczą nam istotnych informacji dotyczących tego, czy dajemy sobie przyzwolenie na przeżywanie emocji, czy uciekamy od nich, nie dając im tym samym ujścia
To prowadzi do kolejnego kroku, jakim jest autoregulacja. Jest to zdolność do kontrolowania zachowania wynikającego z przeżywanych emocji. Jest sporo sposobów na to, aby nauczyć się samoregulacji. Są nimi m.in. techniki relaksacyjne (medytacja, głębokie oddychanie, afirmowanie, joga czy tai chi). Każdy może wybrać sobie taką, która z nim współgra i daje efekty
Ważna w rozwoju emocjonalnym jest również empatia. Jest to zdolność do rozumienia emocji innych osób i reagowania na nie w odpowiedni sposób. Umiejętność przynajmniej częściowego wczucia się w czyjąś sytuację pozwoli nam zrozumieć jakie emocje aktualnie wpływają na zachowanie tej osoby. Lepsze zrozumienie może spowodować odpowiednią reakcję i pozytywnie wpłynie na relacje międzyludzkie. W rozwijaniu tej cechy pomoże nam aktywne słuchanie innych. Ta umiejętność spowoduje, że ewentualną krytykę będziemy umieli przekuć w wiedzę, którą wykorzystamy w przyszłości. Będziemy mogli efektywniej działać i zminimalizujemy prawdopodobieństwo błędów w podejmowanych działaniach
Musimy jednak pamiętać o tym, że empatia nie oznacza poświęcania siebie. Bardzo ważną zdolnością świadczącą o wysokim poziomie inteligencji emocjonalnej jest asertywność. Niektórzy mylą ją z poczuciem wyższości lub ignorowaniem potrzeb innych. Asertywność jednak nie jest agresywnym odmawianiem czy upominaniem się o zaspokojenie własnych potrzeb bez względu na potrzeby innych. Jest to umiejętność wyrażania swoich myśli, uczuć i potrzeb w sposób szczery, ale jednocześnie szanujący innych ludzi. Jest respektowaniem swoich praw, z uszanowaniem tych samych praw innych osób
Dzięki powyższemu będziemy rozwijali szeroko pojęte umiejętności społeczne. To spowodowuje, że nasze relacje interpersonalne będą poprawne, co zmniejszy prawdopodobieństwo występowania trudnych sytuacji. Pomocne będzie w tym ćwiczenie umiejętności rozwiązywania konfliktów i współpracy w zespole
Inteligencja emocjonalna to kluczowy element sukcesu w życiu osobistym i zawodowym. Rozwijanie umiejętności emocjonalnych wymaga czasu i praktyki, ale jest to inwestycja, która z pewnością się opłaci. Osoby z wysokim poziomem inteligencji emocjonalnej są bardziej empatyczne, skuteczne w pracy i mają lepsze relacje z innymi ludźmi. Warto więc rozwijać te umiejętności i czerpać z nich korzyści w różnych aspektach życia
Autor - mgr Lidia Grudniewska
Psychoterapeuta pleso
Pani Lidia to psycholog, z którym będziesz w stanie przezwyciężyć trudne stany emocjonalne, nawiązać relacje rodzinne i romantyczne, przetrwać zdradę i rozwód, poprawić poczucie własnej wartości i znaleźć nowy sens życia. Pracuje w metodzie terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach. Psychoterapeuta pracuje z dorosłymy i nastolatkami w wieku 14-17 lat. Doradza osobom LGBT+, osobom niepełnosprawnym oraz kobietom w ciąży i młodym matkom. Cechą charakterystyczną terapii z Panią Lidią jest to, że używa humoru w pracy, dużo słucha, informuje o etapach postępu terapii i chwali za nie swoich klientów, pomaga dostrzec i stworzyć sieć wsparcia w codziennym życiu.