Skutki znęcania się nad dzieckiem: jak przemoc w dzieciństwie wpływa na dorosłe życie?

Zgodnie z raportem z badań CBOS nad przemocą wobec dzieci ponad połowa respondentów (54%) przyznała, że zdarzyło się im na nie krzyczeć. Do wyzywania i obrażania dzieci przyznaje się 4%, do kpin i wyśmiewania 3%, szarpanie i popychanie deklaruje 8%, a mocne bicie 4%. Przemoc wobec dzieci nadal jest więc poważnym problemem, który niesie ze sobą równie poważne konsekwencje w dorosłości

Jakie formy przybiera znęcanie się nad dziećmi? 

Znęcanie się nad dziećmi jest zjawiskiem wielowymiarowym i przybiera różne formy. Najbardziej widoczna jest oczywiście przemoc fizyczna, która prowadzi nie tylko do cielesnych obrażeń, lecz także do długotrwałych konsekwencji zdrowotnych i psychicznych. Trudniejsze do zauważenia jest znęcanie się ekonomiczne, psychiczne czy zaniedbanie - brak troski o podstawowe potrzeby dziecka, w tym emocjonalne. Jedną z najbardziej traumatycznych form znęcania się jest przemoc seksualna, której konsekwencje w dorosłości mogą obejmować nie tylko sferę intymną, lecz także dotyczyć każdego innego obszaru życia

Znęcanie się w dzieciństwie a psychologiczne konsekwencje w dorosłym życiu 

Znęcanie się nad dziećmi ma duży wpływ na ich poczucie tożsamości i samooceny. Dzieci te mają zaniżone poczucie własnej wartości, mieć trudności z akceptacją siebie i budowaniem pozytywnego obrazu własnej osoby. To z kolei często przyczynia się do rozwoju zaburzeń lękowych, które mogą manifestować się w postaci ataków paniki czy wszelkiego rodzaju fobii. Niezdiagnozowanie tych trudności, może w konsekwencji doprowadzić do obniżenia nastroju czy nawet depresji. W dzieciństwie pierwszymi objawami znacznego obniżenia nastroju są: 

• uczucie beznadziejności, 

• brak motywacji,

• trudności w koncentracji,

• myśli i próby samobójcze

Zgodnie z literaturą, przemoc w dzieciństwie może doprowadzić także do ujawnienia się objawów zaburzeń osobowości – cech narcystycznych, borderline czy antyspołecznych. Ciągła krytyka i poniżanie prowadzą do tego, że dzieci próbują zasłużyć na pochwałę, a w dorosłym życiu robią wszystko, aby ją uzyskać. Mogą się więc w nich wytworzyć mechanizmy, dzięki którym będą osiągać założone cele, bez względu na potrzeby innych. Taka osoba w dorosłości może wykazywać skłonności do manipulacji innymi ludźmi czy braku empatii

Chcesz skorzystać z indywidualnej konsultacji z psychoterapeutą?Wypełnij test, który pomoże dopasować specjalistę do Twoich potrzeb i umów się na konsultację

Wypełnij test

Doświadczenie znęcania się w dzieciństwie może również prowadzić do problemów z relacjami interpersonalnymi. Do najczęstszych należą: unikanie bliskości z innymi ludźmi w obawie przed ponownym zranieniem lub przeciwnie, nadmierna zależność od innych, która rodzi się w efekcie poszukiwania w innych potwierdzenia swojej wartości. Dodatkowym aspektem, którego nie można pominąć jest wpływ znęcania się nad dziećmi na ich przyszłe życie rodzinne - ofiary przemocy mogą powielać wzorce zachowań swoich oprawców i tym samym odtwarzać niezdrową dynamikę

Znęcanie się w dzieciństwie a konsekwencje dla zdrowia fizycznego 

Znęcanie się nad dziećmi ma również poważne konsekwencje dla ich zdrowia fizycznego. Stres związany z doświadczaniem przemocy może prowadzić do rozwoju chorób psychosomatycznych, takich jak astma, bóle głowy, problemy żołądkowe czy choroby serca. Długotrwały stres może również osłabić układ odpornościowy, co sprawia, że dzieci te są bardziej podatne na różnego rodzaju infekcje i choroby

Dzieci, które doświadczyły przemocy, często mają również trudności z koncentracją i nauką, co przekłada się na gorsze wyniki w szkole. W dorosłym życiu mogą mieć trudności z utrzymaniem stałej pracy, co jest wynikiem niskiego poczucia własnej wartości, braku motywacji i trudności w radzeniu sobie ze stresem. Brak wglądu w siebie i wiedzy o swoich potrzebach czy predyspozycjach będzie prowadzić do częstych zmian pracy i braku stabilności zawodowej

Jak zapobiegać negatywnym skutkom przemocy w dzieciństwie? 

Konkludując, znęcanie się nad dziećmi ma niezwykle poważne i długotrwałe konsekwencje psychologiczne. Wpływa na rozwój zaburzeń lękowych, depresji, zaburzeń osobowości, problemów z relacjami interpersonalnymi, zdrowiem fizycznym, funkcjonowaniem akademickim i zawodowym, zdolnościami społecznymi, życiem rodzinnym oraz poczuciem tożsamości i samooceny. Dlatego kluczowa jest wiedza i świadomość tego, jak ważna jest pomoc specjalistyczna w takich przypadkach. Zapobieganie przemocy wobec dzieci oraz wspieranie ofiar w procesie leczenia i rehabilitacji (np. pod postacią pomocy w szukaniu odpowiednich specjalistów) jest nieocenione

Autor - mgr Lidia Grudniewska

Psychoterapeuta pleso

Pani Lidia to psycholog, z którym będziesz w stanie przezwyciężyć trudne stany emocjonalne, nawiązać relacje rodzinne i romantyczne, przetrwać zdradę i rozwód, poprawić poczucie własnej wartości i znaleźć nowy sens życia. Pracuje w metodzie terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach. Psychoterapeuta pracuje z dorosłymy i nastolatkami w wieku 14-17 lat. Doradza osobom LGBT+, osobom niepełnosprawnym oraz kobietom w ciąży i młodym matkom. Cechą charakterystyczną terapii z Panią Lidią jest to, że używa humoru w pracy, dużo słucha, informuje o etapach postępu terapii i chwali za nie swoich klientów, pomaga dostrzec i stworzyć sieć wsparcia w codziennym życiu.

Umów się na sesję